Σύνδεσμος αναμετάδοσης ομιλίας: https://us02web.zoom.us/j/85608722698?pwd=TWNvMm41TkdNZG1maE1PdUNEZFIzdz09
Ομιλητές:
- Παναγιώτης Κορδούτης, Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Ψυχολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Θέμα: “Φύλο και στενές σχέσεις: διεύρυνση και κατάργηση ορίων, κομίζοντας βάθος και πλούτο στις στενές σχέσεις”
Οι σχέσεις αποτελούν προϊόν αλληλεπίδρασης μεταξύ τριών γενετικώς εγγεγραμμένων συστημάτων περί το σχετίζεσθαι από τη μια, και κοινωνικών κανόνων από την άλλη. Τα τρία συστήματα, του Σεξ (σεξουαλική έκφραση, αναζήτηση ερωτικού συντρόφου), του Έρωτα (παθιασμένη εστίαση σε σύντροφο) και Δεσμού (συντροφική αγάπη βασισμένη σε αισθήματα ασφάλειας), λειτουργούν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, αλλά και συνδυαστικά, ασχέτως φύλου, παράγοντας μεγάλη ποικιλία σχέσεων σε όλη τη διάρκεια του προσωπικού βίου. Η λειτουργία τους είναι διαχρονική, ξεπερνώντας κοινωνικά, πολιτισμικά όρια και κανόνες και έτσι βιώνεται εσωτερικά από κάθε άνθρωπο όπου και να βρίσκεται, όποια ηλικία, φύλο, και προσανατολισμό και να έχει! Παράγουν όμως όλο αυτό το εύρος των σχέσεων μέσα σε μία κοινότητα; Είναι οι σχέσεις αυτές ορατές; Η απάντηση είναι αρνητική, γιατί οι παραγόμενες σχέσεις ελέγχονται ασφυκτικά από κοινωνικούς κανόνες κάθε είδους (θεσμικούς και άρρητους) των οποίων, ωστόσο, ο στόχος δεν είναι η ευεξία και ανάπτυξη του ατόμου αλλά η συνοχή της κοινωνίας. Στο βωμό της τελευταίας όμως δεν θυσιάζεται μόνο η ευτυχία ατόμων αλλά και η ίδια η κοινωνική ανάπτυξη και ανανέωση, εφόσον οι κοινωνίες αυτοπεριορίζονται στην επανάληψη παλαιών σχεσιακών προτύπων. Τα κάθε είδους σχεσιακά ζεύγη είναι ο πυρήνας όχι μόνο της κοινωνικής συνοχής αλλά και της κοινωνικής ανανέωσης. Αυτοπεριορίζοντας την ποικιλία τους συρρικνώνεται η δυναμική της κοινωνίας να παράγει νέες ιδέες, προοπτικές, νέα μοντέλα και ρόλους για την οργάνωση του βίου. Ένας, από τους πλέον διαδεδομένους κοινωνικούς περιορισμούς αφορά των τρόπο που σχετίζονται τα φύλα στις σχέσεις των ετεροφυλόφιλων ατόμων ή/και των γκέι/λεσβιών (εάν βεβαίως τους επιτρέπεται γενικώς να σχετιστούν). Ταυτόχρονα, υποφέρουν οι άνθρωποι που νιώθουν την εσωτερική πίεση να εκφραστούν σε σχέσεις μέσα από τους συνδυασμούς των τριών συστημάτων, βιώνοντας «μειονοτική πίεση» με συχνά σοβαρές συνέπειες για την υγεία τους. Η κρατούσα κατάσταση στη χώρα μας, μολονότι έχει βελτιωθεί εν σχέσει με το παρελθόν, συνεχίζει να ενθαρρύνει παραδοσιακά και θεσμικώς αποδεκτά μοντέλα περί το σχετίζεσθαι αλλά και τους στερεοτυπικούς ρόλους φύλου που είναι συνυφασμένοι μαζί τους. Ως συνέπεια, ετερόφυλα ζευγάρια βιώνουν συχνά εσωτερική σύγκρουση αλλά και άγχος γύρω από το ρόλο ενός εκάστου στη σχέση, π.χ. εξ αιτίας της ανάγκης έκφρασης και χαρακτηριστικών φύλου που δεν είναι κοινώς αποδεκτά ή εξ αιτίας του φόβου ότι ο σύντροφος δεν θα αποδεχτεί τέτοια χαρακτηριστικά. Εντονότερες τείνουν να είναι οι συνέπειες στα ομόφυλα ζευγάρια, γιατί στην «μειονοτική πίεση» που οφείλεται στο ότι έχουν μία μη κοινωνικά αποδεκτή σχέση, προστίθεται η εσωτερικώς σοβούσα αναστάτωση/σύγκρουση γύρω από το ερώτημα «πως να είμαι στη σχέση». Σε όλες τις περιπτώσεις οι συγκρούσεις υπονομεύουν τη λειτουργικότητα των σχέσεων, την προσαρμοστικότητα και την ικανοποίηση των μελών τους. Οι στενές σχέσεις, παραδοσιακές και νεότερες, στερούνται έτσι τον πλούτο και το βάθος που μπορούν να προσφέρουν στο σχετίζεσθαι και στην κοινωνία.
- Χάρης Πίσχος, υποψήφιος Διδάκτορ Ψυχολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο – Ιδρυτής Psychology Now
Θέμα: “Η σχεσιακή ελπίδα ως αντίδοτο στο φόβο της υπαρξιακής φθοράς”
Η ανθρώπινη ύπαρξη έχει αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων μεταξύ φιλοσόφων, ψυχολόγων και κάθε ανθρώπου που αναρωτιέται για τη ζωή πέρα από την επιφανειακή αποτύπωση όπως ορίζεται από την καταναλωτική κοινωνία της αισθητηριακής απόλαυσης. Βασικά ερωτήματα όπως «τι σημαίνει να ζει κανείς» και «πώς μπορώ να ζήσω μία ζωή που αξίζει αφού ξέρω ότι θα πεθάνω», μας αγγίζουν με πολλούς τρόπους, συνειδητούς και ασυνείδητους, απτούς και μη, ορατούς και αόρατους, ακούσιους και εκούσιους. Οι ερωτήσεις αυτές αναδύονται στη σκέψη μας όταν αναπόφευκτα μας έχει συναντήσει η φθορά, σωματική, κοινωνική, προσωπική, πνευματική. Ο άνθρωπος έχει το χάρισμα και αλλά και το κόστος να μπορεί να συλλογίζεται για τον εαυτό του. Η ικανότητα να σκεφτόμαστε και να αναστοχαζόμαστε πάνω στους περιορισμούς της ύπαρξης, μας δημιουργεί μία αίσθηση του εαυτού μας και αυτός ο στοχασμός είναι που παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στο τι είμαστε. Ναι, είμαστε φθαρτοί, πεπερασμένοι αλλά εκείνη τη στιγμή της συναίσθησης της θνητότητας, αναδύεται η προσωπική ευθύνη για να επαναπροσδιορίσουμε τις περιστάσεις της ζωής, να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της και να επανασχετιστούμε με όλες τις διαστάσεις της.
- Dr Sarah Eagger, (MB, BS, FRCPsych), Σύμβουλος ψυχίατρος, κλινική λέκτορας στο τμήμα Ψυχολογικής Ιατρικής του ImperialCollegeστο Λονδίνο.
Θέμα: “O Άγνωστος που σε αγαπά όλη σου την ζωή…”
Ο Σωκράτης αναφέρεται να έχει πει””Φίλε μου, φρόντισε για την ψυχή σου, γνώρισε τον εαυτό σου, γιατί όταν γνωρίζουμε τον εαυτό μας, μπορούμε να μάθουμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας”. Πώς λοιπόν κατανοώντας ποιοι είμαστε μας επιτρέπει να φροντίζουμε πιο ουσιαστικά για τον εαυτό μας; Η Dr Eagger θα εξερευνήσει τοις συνδέσεις μεταξύ του σώματος, νου και ψυχής μας και το πως χρησιμοποιώντας βαθύτερες, πνευματικές, ποιότητες μπορούμε να ανταποκριθούμε στον πόνο και στα βάσανα με καλοσύνη και φροντίδα. Η κατεύθυνση συναισθημάτων συμπόνοιας προς τα έσω και η εκπαίδευση να εστιάζουμε την προσοχή και ενέργεια μας στην υποστήριξη του εαυτού μας μπορούν να γίνουν τα βασικά εργαλεία για την αυτο-ίαση και το χτίσιμο ανθεκτικότητας. Αυτή η βαθύτερη κατανόηση του εαυτού και η χρήση μιας πιο ευγενικής προσέγγισης σημαίνει πως μπορούμε επίσης πιο εύκολα να εκφράζουμε συμπόνοια προς τους άλλους και προς το περιβάλλον μας.
Συντονίζει: Ιωάννα Γκόλια
